دسته‌بندی نشده

رنگ اپوکسی چیست؟ راهنمای جامع + آموزش مرحله به مرحله

مقدمه

رنگ اپوکسی یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین انواع پوشش‌های صنعتی و دکوراتیو است که به دلیل مقاومت بالا، دوام طولانی‌مدت و زیبایی منحصر به فرد، در صنایع مختلف و حتی در دکوراسیون داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله، به بررسی رنگ اپوکسی، انواع آن، مزایا، معایب و کاربردهای آن می‌پردازیم.

رنگ اپوکسی چیست

رنگ اپوکسی یک نوع پوشش دو جزئی است که از ترکیب رزین اپوکسی و هاردنر پلی‌آمیدی یا پلی‌آمینی به دست می‌آید. این رنگ‌ها به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، رطوبت، مواد شیمیایی و سایش، در مصارف صنعتی و ساختمانی کاربرد فراوانی دارند و به عنوان یک پوشش محافظ و تزئینی برای سطوح مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ترکیب پس از خشک‌شدن، سطحی سخت، براق و مقاوم ایجاد می‌کند که در برابر ضربه، مواد شیمیایی، رطوبت و سایش بسیار مقاوم است.

اجزای رنگ اپوکسی

  • رزین اپوکسی: ماده‌ای پلیمری که خاصیت چسبندگی بالایی دارد و در برابر عوامل محیطی مقاوم است.
  • هاردنر: ماده‌ای که به رزین اپوکسی اضافه می‌شود و باعث سخت شدن و افزایش مقاومت آن می‌گردد. هاردنرهای مورد استفاده در رنگ‌های اپوکسی معمولاً از نوع پلی‌آمید یا پلی‌آمین هستند.

ویژگی‌ها و کاربردهای رنگ اپوکسی

    • مقاومت بالا:

      رنگ اپوکسی به دلیل مقاومت بالای خود در برابر عوامل مختلف، یک پوشش محافظ عالی محسوب می‌شود. 

  • چسبندگی قوی:

    این رنگ به خوبی به سطوح مختلف می‌چسبد و به همین دلیل برای پوشش انواع سطوح از جمله بتن، فلز و چوب مناسب است. 

  • کاربرد گسترده:

    رنگ اپوکسی در صنایع مختلفی مانند نفت و گاز، پتروشیمی، ساختمان‌سازی، کفپوش‌ها، رنگ‌آمیزی سطوح فلزی و بتنی و … استفاده می‌شود. 

  • دوام بالا:

    این رنگ طول عمر بالایی دارد و نیاز به تجدید رنگ‌آمیزی کمتری دارد. 

  • مقاومت در برابر مواد شیمیایی:

    رنگ اپوکسی در برابر بسیاری از مواد شیمیایی و اسیدها مقاوم است. 

  • مقاومت در برابر رطوبت:

    این رنگ برای استفاده در محیط‌های مرطوب مانند حمام، سونا و استخر مناسب است. 

  • مقاومت در برابر حرارت:
    رنگ اپوکسی در برابر حرارت نیز مقاومت خوبی دارد. 

از مهمترین ویژگی که از رنگ اپوکسی در سازه های صنعتی و دریایی استفاده می شود ، خاصیت ضد خوردگی این رنگ است که می تواند از سازه ها در برابر عوامل مخرب محیطی و شیمیایی محافظت کند.

نقطه ضعف رنگ های اپوکسی این است که دربرابر اشعه یو وی خورشید ناپایدار هستند. بنابرای از آن ها نمی توان به عنوان رنگ پوشش و رویه در محیط هایی که در معرض نور مستقیم خورشید هستند استفاده کرد . در صورت بی توجهی به این موضوع

رنگ دچار تخریب شده و باعث گچی‌شدن (chalking) خواهد شد که یک عیب در رنگ‌ها به شمار می‌آید.

مزایای بی نظیر رنگ اپوکسی

 مزایای فنی

  • مقاومت سایشی: تا 10 برابر بتن معمولی

  • تحمل دمایی: از -30°C تا +120°C

  • چسبندگی: بیش از 25 مگاپاسکال به بتن

  • نفوذناپذیری: جذب آب کمتر از 0.5%

 مزایای اقتصادی

  • کاهش هزینه های نگهداری: تا 70% صرفه جویی در 5 سال

  • افزایش عمر سازه: تا 3 برابر پوشش های معمولی

  • کاهش زمان اجرا: نسبت به کفپوش های سنتی

معایب رنگ اپوکسی

• لغزنده بودن سطح: این رنگ اگر برای کف پوش استفاده می شود. برای مناطقی که با ریزش جوی و یا آب روی زمین مواجه هستند، احتمال سر خوردگی وجود دارد.

• قیمت بالاتر نسبت به برخی رنگ‌های معمولی

• نیاز به اجرای تخصصی و حرفه‌ای

• زمان خشک‌شدن نسبتاً طولانی

• حذف رنگ: تغییر رنگ، طراحی و یا حذف رنگ اپوکسی می ‌تواند پرهزینه و دشوار باشد.

انواع رنگ اپوکسی

رنگ‌های اپوکسی بر اساس نوع هاردنر و کاربرد آنها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. برخی از انواع رایج عبارتند از:
  • رنگ اپوکسی صنعتی:

    برای پوشش سطوح فلزی و بتنی در صنایع مختلف استفاده می‌شود. 

     
  • رنگ اپوکسی کف:

    برای پوشش کفپوش‌های صنعتی و مسکونی به کار می‌رود. 

     
  • رنگ اپوکسی ضد خوردگی:

    برای محافظت از سطوح فلزی در برابر خوردگی و زنگ زدگی استفاده می‌شود. 

     
  • رنگ اپوکسی ضد آب:

    برای سطوح در معرض رطوبت و آب استفاده می‌شود. 

     
نکات مهم در استفاده از رنگ اپوکسی:
  • آماده‌سازی سطح:

    قبل از اجرای رنگ اپوکسی، سطح باید به درستی آماده شود و از هرگونه آلودگی، چربی و رطوبت پاک شود. 

     
  • استفاده از پرایمر:

    برای افزایش چسبندگی و دوام رنگ اپوکسی، استفاده از پرایمر مناسب قبل از اجرای رنگ توصیه می‌شود. 

     
  • رعایت نسبت اختلاط:

    نسبت اختلاط رزین و هاردنر باید دقیقاً مطابق دستورالعمل تولید کننده رعایت شود. 

     
  • زمان خشک شدن:
    زمان خشک شدن رنگ اپوکسی بسته به نوع رنگ، ضخامت لایه و دمای محیط متفاوت است. 

عملکرد رنگ اپوکسی

رنگ های رویه  اپوکسی از دسته رنگ های دو جزیی هستند. رنگ های دو جزئی (Two-component or 2K) به وسیله واکنش های شیمیایی خشک و سخت می شود. جزء اول این رنگ به عنوان پایه Base و جزء دوم  آن به عنوان عامل پخت یا هاردنر (Hardener) است. رنگ‌های اپوکسی، اکریلیک، پلی یورتان و … از متداول ترین رنگ های دو جزئی می باشد. رنگ های اپوکسی پوشش دهی و خشک شدن به هارد نر( سخت کننده ) نیاز است. جزء اول این رنگ شامل رزین، افزودنی و پیگمنت و… بوده و جزء دوم معمولاً از یک پلی آمین یا پلی امید است که عمل سخت کننده رنگ است.

ترکیب پلی آمین دارای گروه عاملی (NH۲) است . زمانی که رزین اپوکسی با عامل آمین واکنش می دهد ، مقدار ویسکوزیته افزایش می یابد و ایجاد پیوند های عرضی باعث پوشش حفاظتی سخت می شود.

مکانیزم خشک شدن رنگ اپوکسی

فرآیند خشک شدن رنگ اپوکسی در سه مرحله انجام می شود:

  1. زمان کارپذیری: 30-60 دقیقه پس از مخلوط کردن

  2. زمان ژل شدن: 4-8 ساعت

  3. زمان پخت کامل: 24-72 ساعت

 

روش اجرای رنگ اپوکسی به زبان ساده

همانطور که پیشتر توضیح دادیم : رنگ اپوکسی معمولا از دوجزء رنگ و هاردنر یا سخت کننده تشکیل می گردد. برای اجرای رنگ اپوکسی بر روی سطوح مختلف ابتدا باید سطح زیرین کاملا تمیز و عاری از هرگونه گرد و غبار و چربی گردد.

سپس بسته به نوع سطح، عملیات پیش از اجرای رنگ نهایی اپوکسی باید صورت پذیرد. مثلا اگر سطح مورد نظر فلزی باشد باید قبل از اعمال لایه نهایی رنگ اپوکسی، آستر مخصوص اپوکسی اعمال گردد و یا اگر سطح مورد نظر بتونی باشد باید از پرایمر بتن اپوکسی به عنوان لایه زیرین استفاده گردد. شما می توانید از کارشناسان بانک رنگ هنرمند در این مورد مشاوره دقیق دریافت نمایید.

توجه : رنگ اپوکسی به دلیل ساختار دو جزئی و ترکیب قوی به هیچ عنوان نباید بر روی سطوحی که رنگ های ضعیف تر از خود، مانند رنگ روغنی و ساختمانی دارند اجرا شود، زیرا نه تنها باعث از بین رفتن و به اصطلاح سوختن رنگ زیرین می گردد بلکه چسبندگی لازم به سطح مورد نظر نیز صورت نمی پذیرد.

حال نوبت به ترکیب رنگ رویه اپوکسی و یا رنگ نهایی اپوکسی است: معمولا رنگ های رویه اپوکسی با نسبت یک به پنج با هاردنر اپوکسی ترکیب می گردد به این صورت که به ازای هر واحد هاردنر 5واحد رنگ باید در نظر گرفت، به طور مثال : برای یک کیلوگرم رنگ اپوکسی ، 200 گرم  هاردنر اپوکسی باید در نظر بگیرید. معمولا شرکت های تولید کننده رنگ اپوکسی محصولات خود را در بسته بندی های کیلو، گالن و حلب ارائه می کنند که بسته بندی گالن که پر مصرف ترین این بسته بندی هاست شامل 4 کیلوگرم رنگ اپوکسی به همراه 800 گرم هاردنر رنگ اپوکسی ارائه می گردد ( نسبت 1 به 5 )

نکته : این نسبت ترکیب بسته به نوع محصول و شرکت تولید کننده می تواند متفاوت باشد، که معمولا در روی بسته بندی محصول، درصد ترکیب توسط شرکت سازنده اعلام می شود.

نکته کلیدی و مهم : 

برای اجرای رنگ اپوکسی، جزء اول یا همان رنگ را با جزء دوم یا هاردنر با نسبت مشخص شده ( معمولا 1 به 5 ) ترکیب نموده و با همزن دستی و یا همزن سردریلی مخلوط را کاملا هم زده و یکنواخت نمایید.

حالا باید به ترکیب حاصل شده بین 30 الی 60 دقیقه زمان استراحت بدهید تا رنگ با هاردنر در این زمان کاملا با هم واکنش نشان داده و آماده اجرا شوند. پس از این زمان از تینر اپوکسی و یا تینر 30000  جهت رقیق کردن رنگ استفاده نمایید.

اکنون ترکیب رنگ با غلظت مناسب آماده اجراست، نکته بسیار مهم این که شما برای استفاده از این ترکیب نهایتا تا 8 ساعت زمان مصرف دارید و بعد از این مدت رنگ رو به ژل شدن رفته و قابل استفاده نخواهد بود. بنابراین رنگ تا زمانی که با هاردنر ترکیب نشود قابلیت نگهداری در زمان طولانی تر را داشته ولی پس از ترکیب رنگ با هاردنر این قابلیت نهایتا تا 8 ساعت پا برجاست.

روش اجرای حرفه ای رنگ اپوکسی

مراحل اجرای استاندارد

  1. آماده سازی سطح

    • تمیز کردن با واترجت صنعتی (حداقل 150 بار)

    • زدودن چربی با حلال های صنعتی

    • سندبلاست برای سطوح فلزی

  2. ترمیم سطح

    • پر کردن ترک ها با مواد اپوکسی تخصصی

    • استفاده از پرایمر نفوذگر

  3. اجرای لایه ها

    • لایه آستر: 0.1-0.3mm

    • لایه میانی: 1-3mm

    • لایه نهایی: 0.5-1mm

 محاسبات فنی

  • مقدار مصرف: حدود 1kg/m² به ازای هر میلیمتر ضخامت

  • زمان کارپذیری: رابطه معکوس با دمای محیط دارد

  • دمای بهینه اجرا: 15-25°C

انواع محصولات رنگ اپوکسی

  • رنگ میانی پلی آمین
  • رنگ میانی پلی آمید
  • رنگ میانی پلی آمید HB
  • رنگ میانی پلی آمید (مخصوص آب آشامیدنی)
  • رنگ میانی پلی آمید HB MIO
  • رنگ میانی پلی آمید MIO
  • رنگ میانی پلی آمین
  • رنگ میانی پلی آمین (مخصوص آب آشامیدنی)
  • پرایمر زینک ریچ اپوکسی ۲ جزئی
  • پرایمر زینک ریچ اپوکسی ۳ جزئی
  • پرایمر زینک فسفات اپوکسی
  • پرایمر زینک کرومات اپوکسی
  • پرایمر اکسید آهن اپوکسی پلی آمید
  • پرایمر اپوکسی کولتار اپوکسی پلی آمید
  • پرایمر اپوکسی فنولیک
  • پرایمر اپوکسی ضد خوردگی
  • پرایمر اپوکسی
  • رنگ اپوکسی استر هوا خشک
  • رنگ رویه اپوکسی پلی آمید براق
  • رنگ رویه اپوکسی پلی آمید نیمه مات
  • رنگ رویه اپوکسی پلی آمید مات
  • رنگ رویه اپوکسی پلی آمید (مخصوص آب آشامیدنی)
  • رنگ رویه اپوکسی پلی آمین
  • رنگ رویه اپوکسی فنولیک
  • رنگ رویه اپوکسی پلی آمین glass flake
  • رنگ رویه اپوکسی پلی آمین (مخصوص آب آشامیدنی)

کاربرد رنگ اپوکسی

این رنگ از سخت ترین و بادوام ترین  رنگ های موجود در بازار است . اگر بخواهید به کف زمین کمی درخشندگی بدهید ، این رنگ بهترین انتخاب است . از این رنگ برای درزگیر کف سیمانی ، پوشاندن گاراژ، زیر زمین و ایوان حیاط خلوت استفاده می شود. از انواع اپوکسی ها برای دوام بالایی که دارند ، در زمینه های مانند رنگ کردن فولاد ، زمین های بتنی ، کاربرد های صنعتی مورد توجه هستند. برای مثال در سطوح فولاد ، اسکلت‌ها مخصوصا در کارهای ساختمانی ، سطوح فلزی که در محیط باز، تاسیسات دریایی و زیردریایی ، خط های لوله و مخزن‌های فلزی،برای خط های لوله و مخزن‌های فلزی ، کانال های محیط‌های صنعتی کاربرد بسیاری دارد.

حمام

یکی از رایج ترین کاربرد های این رنگ، استفاده آن در محیط حمام است. این رنگ در برابر رطوبت دوام و مقاومت خوبی دارد و به همین دلیل گزینه خوبی برای حمام است.  همانطور که می دانید حمام مقدار قابل توجهی رطوبت و بخار دارد و در طول یک دوش حمام ممکن است رطوبت زیادی به دیوار ها نفوذ کند . اگر شما رنگی را برای حمام خود انتخاب کرده اید ، که با رطوبت میانه خوبی ندارد ، احتمال اینکه دچار مشکل شوید زیاد است . اگر از رنگ اپوکسی در حمام استفاده کنید ، به شما این امکان را می دهد از هر گونه آسیب آبی و یا رطوبتی در هوا جلوگیری کنید.

سونا

از کاربرد های دیگر این رنگ می توان به استفاده آن در اتاق سونا اشاره کرد . رنگی که برای اتاق سونا انتخاب می کنید نباید مانند رنگ اتاق معمولی شما باشد . رنگ دیواره اتاق سونا باید دما و رطوبت بسیار بالایی را تحمل کند . این رنگ می تواند به خوبی برای دیوار سونا اجرا شود که دیوار های آن هیچ گونه آسیبی از رطوبت و حرارت نبینند . استفاده از سایر رنگ ها برای اتاق سونا منجر به ترک خوردن و پوسته‌ پوسته شدن و نیاز به دوباره رنگ کردن آن می ‌شود.

اتاق استخر

اتاق استخر جزء اتاق هایی است که با رطوبت بالا سرکار دارد . بنابراین شما به رنگی نیاز دارید که در مقابل مقدار زیاد رطوبت مقاوم باشد و به طور منفی تحت تأثیر قرار نگیرد . رنگ اپوکسی به طور اختصاصی برای این منظور ساخته شده است .

کف گاراژ

گاراژ محیطی است که بسیار پر رفت و آمد می باشد و اتفاقات زیادی در آن می افتد . مردم به طور مداوم روی زمین راه می ‌روند و تردد ماشین ها نیز در آن زیاد است . بنابرای کف زمین مستعد آسیب های مختلف است .رنگ رویه  اپوکسی راه‌ حل مناسبی برای این سناریو است. این نوع رنگ توانایی زیادی در مقاومت در برابر سایش و وسایل سنگین دارد که بر روی آن در حال غلتیدن هستند.

کاربرد تجاری

این رنگ علاوه براینکه کاربردهای مسکونی دارد معمولاً در کاربرد های تجاری نیز بسیار مفید است . به کاربردن این رنگ برروی دیوار ، سطحی را به شما ارائه خواد داد که در مقابل فرسایش و آسیب محیطی بسیار مقاوم است . با توجه به ترددو رفت و آمد ها و ترافیک های زیاد در  مراکز تجاری . این رنگ راه حل مناسبی برای در این مورد است .

استانداردهای بین المللی رنگ اپوکسی

  • ISO 12944: استاندارد حفاظت از خوردگی
  • ASTM D4060: استاندارد سایش
  • EN 13813: استاندارد کفپوش های صنعتی

دسته بندی رنگ اپوکسی بر اساس عملکرد

نوع اپوکسیضخامتمقاومت شیمیاییکاربردهای ویژه
نازک پوش0.1-0.3mmمتوسطدکوراتیو – منازل
خودتراز شونده1-3mmبالابیمارستان ها – آزمایشگاه ها
ضد الکتریسیته2-5mmبسیار بالاصنایع الکترونیک
ضد لغزش1-2mmبالااستخرها – آشپزخانه ها
ماستیک سنگین5-10mmبسیار بالاصنایع سنگین – اسکله ها

مقایسه رنگ اپوکسی با سایر پوشش ها

ویژگیاپوکسیپلی یورتاناکریلیک
مقاومت شیمیایی★★★★★★★★★★★
مقاومت سایشی★★★★★★★★★★
انعطاف پذیری★★★★★★★★★★
مقاومت UV★★★★★★★★★★★
هزینهبالابسیار بالامتوسط

نگهداری و تعمیرات رنگ اپوکسی

روش های تمیزکاری

  • روزانه: جارو برقی صنعتی

  • هفتگی: شستشو با PH خنثی

  • ماهانه: استفاده از پولیش مخصوص

 تعمیرات تخصصی

  • ترک های مویی: تزریق رزین کم ویسکوزیته

  • سایش موضعی: پخت موضعی با UV

  • لکه های مقاوم: استفاده از پد ساینده الماسه

تکنولوژی های نوین در رنگ اپوکسی

  • اپوکسی های نانو: با ذرات سیلیکا برای مقاومت فوق العاده
  • اپوکسی های ضد باکتریال: حاوی یون های نقره
  • اپوکسی های ترموکرومیک: تغییر رنگ با دما
  • اپوکسی های فتوکاتالیتیک: خودتمیز شونده

نتیجه گیری و پیشنهاد نهایی

رنگ اپوکسی با ترکیبی بی نظیر از مقاومت صنعتی و زیبایی دکوراتیو، انتخاب اول برای:

  • پروژه های صنعتی با شرایط سخت

  • محیط های بهداشتی و درمانی

  • فضاهای مسکونی و تجاری لوکس

پیشنهاد ویژه: برای محیط های مرطوب، ترکیب اپوکسی-پلی یورتان با مقاومت شیمیایی بالا و ثبات رنگ عالی توصیه می شود.

بانک رنگ هنرمند با حدود نیم قرن تجربه موفق در زمینه رنگ های صنعتی با افتخار ارائه دهنده انواع رنگ های اپوکسی برندهای معتبر تولید کننده بازار هچون : اکسیر ، رنگین بلاش، مکث، تابا، کلرا، هادی رنگ، روناس و … آماده خدمت رسانی به شما مشتریان عزیز می باشد.

بازگشت به لیست

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *